Bằng độc quyền sáng chế là độc quyền do chính phủ cấp cho một sáng chế, đó là một sản phẩm hay quy trình kỹ thuật nói chung mà đưa ra phương pháp mới để thực hiện một việc gì đó, hoặc đưa ra một giải pháp kỹ thuật mới cho một vấn đề cụ thể.

Sáng chế không giống như tài sản vật chất mà chúng ta đang sở hữu. Nhưng khi bằng độc quyền sáng chế được sử dụng để bảo bộ sáng chế thì hành vi bảo hộ đó đã biến sáng chế thành một loại tài sản tư hữu mà chủ sở hữu có thể kiểm soát. Tuy nhiên, theo một số khía cạnh, các quyền đối với sáng chế có thể tương đương với các quyền đối với một mảnh đất. Bằng độc quyền sáng chế trao cho chủ sở hữu quyền pháp lý, giống như đối với mảnh đất, nhằm ngăn cấm tất cả người khác xâm phạm sáng chế, giống như chủ sở hữu của mảnh đất có quyền ngăn cấm kẻ trộm xâm nhập, sử dụng hoặc chiếm đoạt mảnh đất của mình.

Sáng chế đến từ đâu?

Trên thực tế, bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng không phải tất cả sáng chế của các doanh nghiệp lớn đều có được từ việc nghiên cứu và triển khai (R&D) đắt đỏ dựa trên các thiết bị công nghệ hiện đại và chi phí đáng kể về thời gian, tri thức, kỹ năng và các nguồn lực khác. Những ý tưởng sáng tạo có thể đến từ bất kỳ bộ phận nào của công ty. Thông thường, các kỹ sư và công nhân và, đôi khi, ngay cả khi doanh nghiệp của bạn không có cơ sở R&D chính thức, nhưng một số nhân viên của bạn làm việc ở cửa hàng có thể tạo ra những sáng chế mà thường không được nhận ra. Một nơi đặc biệt tốt để tìm ra các sáng chế chính là những người làm công việc tiếp thị và bán hàng, những người mà thường tiếp cận với các xu hướng thị trường và nhu cầu mới nhất của khách hàng, và có thể đưa ra các giải pháp kỹ thuật đáp ứng những nhu cầu đó. Nói cách khác, bất kỳ ai trong doanh nghiệp hoặc người bán hàng, nhà cung cấp của bạn, và các đối tác kinh doanh khác đều có thể đưa ra những ý tưởng và khái niệm mới và giúp bạn áp dụng nó vào thực tiễn.

Điều kiện cấp bằng độc quyền sáng chế

Để được bảo hộ độc quyền, sáng chế phải đáp ứng ba điều kiện sau:

Điều kiện thứ nhất là sáng chế phải có tính mới;

Thứ hai là sáng chế phải có trình độ sáng tạo (nghĩa là không hiển nhiên đối với người có trình độ trung bình trong lĩnh vực công nghệ có liên quan); và

Thứ ba là sáng chế phải có khả năng áp dụng công nghiệp.

Thời hạn bảo hộ sáng chế

Cơ quan sáng chế quốc gia hoặc khu vực có thẩm quyền cấp bằng độc quyền sáng chế. Khi được cấp, bằng độc quyền sáng chế sẽ có giá trị pháp lý trong thời gian tối đa 20 năm, tính từ ngày đơn đăng ký sáng chế đó được nộp, với điều kiện là phí duy trì hiệu lực được nộp đúng thời hạn trong khoảng thời gian đó và bằng độc quyền sáng chế không bị hủy bỏ hoặc không bị tòa án tuyên bố vô hiệu.

Nguyên tắc lãnh thổ

Bằng độc quyền sáng chế là quyền có tính chất lãnh thổ, do đó hiệu lực của nó chỉ giới hạn trong lãnh thổ địa lý của nước hoặc khu vực có liên quan mà đã cấp bằng độc quyền sáng chế. Để nhận được sự bảo hộ sáng chế ở nước khác hoặc khu vực khác, nhiều đơn sáng chế có thể phải được nộp tại Cơ quan sáng chế quốc gia hoặc khu vực có liên quan trong thời hạn do pháp luật quy định.

Sử dụng sáng chế

Giống như chủ sở hữu của bất kỳ tài sản cá nhân nào khác, chủ sở hữu bằng độc quyền sáng chế có quyền ngăn cấm người khác sử dụng, từ bỏ, bán sáng chế đó, nghĩa là chuyển nhượng để lấy một khoản tiền hoặc miễn phí (tặng) và cho phép một hoặc nhiều người sử dụng sáng chế trong khi vẫn giữ được quyền sở hữu bằng cách "chuyển giao quyền sử dụng” sáng chế cho một hoặc nhiều mục đích cụ thể, trong một thời hạn nhất định, ở một hoặc nhiều nước. Việc chuyển giao quyền sử dụng luôn được thực hiện để đổi lấy một giá trị cụ thể, có thể bằng tiền hoặc hiện vật, do các bên thoả thuận và được quy định trong một hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng được ký chính thức và bằng văn bản.

Chủ đề Quản trị tài sản trí tuệ, với 57 chuyên đề, do Tiến sỹ Đào Minh Đức, nguyên Trưởng phòng Sở hữu trí tuệ, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM và các cộng sự, chia sẻ sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về sở hữu trí tuệ trong hành trình khởi nghiệp của mình.

Chi tiết truy cập: https://phobienkienthuc.doimoisangtao.vn, đây cũng là địa chỉ giới thiệu các chủ đề phổ biến kiến thức trực tuyến và trực tiếp do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phối hợp với các đối tác tổ chức đồng thời là địa chỉ ghi nhận, tổng hợp các nhu cầu bổ sung kiến thức của cộng đồng về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Thông tin chi tiết liên hệ: 028.3825.8857 – truyenthong@cesti.gov.vn.