Kỹ thuật trồng và chăm sóc ổi Lê đài loan
23-08-2022Cây ổi cũng như các loại cây ăn quả khác được các nhà khoa học nghiên cứu về kỹ thuật phát triển và tập trung vào các yếu tố: kỹ thuật về giống (chọn, nhân, lai tạo giống); kỹ thuật canh tác; phòng trừ sâu bệnh, công nghệ bảo quản, chế biến sau thu hoạch, kỹ thuật ghép cải tạo, thay thế giống,
Ổi Lê Đài Loan được trồng ở nước ta trong những năm gần đây. Cây sinh trưởng và phát triển khỏe. Quả hình quả lê, vỏ xanh nhạt, láng, nặng khoảng 250-400 g, mẫu mã đẹp, phần cùi dày, thịt trắng, giòn, ngọt, mềm, mùi thơm đặc trưng của ổi. Cây cho năng suất khá cao ngay từ năm thứ nhất, khi ổn định (khoảng 3 tuổi có thể đạt từ 25 đến 50 tấn/ha); đem lại hiệu quả kinh tế cao, chất lượng có thể ngon nhất trong các loại ổi hiện có. Khuyết điểm quả có hạt trung bình; tỉ lệ thịt quả độ 70-74%. Kinh nghiệm một số nhà vườn cho rằng nên thu hoạch khi quả chín khoảng 70% vì lúc đó ăn giòn nhất. Thời gian ra hoa tới khi thu hoạch chỉ khoảng 2,5 tháng.
Giống ổi Lê Đài Loan có năng suất cao ngay từ năm thứ nhất và tiếp tục cho hiệu quả cao hơn ở những năm tiếp theo, rất thích ứng với điều kiện sinh thái của khu vực Nam Bộ. Cây sinh trưởng và phát triển tốt, ra quả quanh năm, khả năng chống chịu sâu bệnh, có thể trồng được ở nhiều loại đất khác nhau.
Ổi có thể mọc được cả trong điều kiện khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Mọc tốt khi đất đủ ẩm, tuy nhiên nó cũng là cây chịu hạn khá. Mưa nhiều, nhiệt độ cao, gió mạnh sẽ làm hoa và quả non rụng nhiều. Ngược lại, mưa nhiều cũng làm hoa quả rụng nhiều. Khô hạn trong thời kỳ quả đang lớn sẽ làm kích thước quả giảm. Ổi có thể chịu được úng ngập nhất thời.
Ổi không chịu được giá lạnh, tuy nó có thể mọc tới độ cao 1.500m ở nhiệt đới, nếu vùng trồng không có sương giá thì nó có thể mọc ở độ cao hơn nữa, nhưng những vườn thương mại chỉ từ độ cao 1.000 m trở xuống
Có hai kiểu nhân giống ổi thường làm ở nước ta là chiết cành và ghép cành:
Chiết cành: trồng bằng cành chiết cây sẽ cho hoa chỉ vài tháng sau trồng. Kỹ thuật chiết cành tương tự như ở các cây ăn quả khác. Chọn cành chiết có đường kính cành độ 1 cm, khoanh và lột vỏ rộng độ 3-4 cm. Sử dụng chất điều hòa sinh trưởng NAA ở nồng độ 800 ppm làm cành chiết ra rễ mau và nhiều hơn. Tương tự có thể sử dụng Rootone. Cành chiết được cắt rời khỏi cây mẹ lúc 8 tuần sau chiết.
Ghép cành: có thể thực hiện nhiều kiểu ghép khác nhau cho ổi như: 1) ghép mắt hay ghép bo. 2) ghép ép cành giả (hay ghép đeo bàu), 3) ghép nêm ngọn. Cây ghép có tất cả các kiểu ghép khi đã ổn định đều mọc tốt như nhau. Gốc ghép có đường kính từ 1,2 cm đến 2 cm thì thích hợp cho kiểu ghép mắt. Gốc ghép nhỏ hơn thì ghép đeo bàu.
Ổi Lê Đài Loan không kén đất, có thể phát triển mạnh trên nhiều nền đất, tuy nhiên phù hợp nhất là vùng đất có sa cấu nhẹ như đất phù sa, đất cát pha, có tầng canh tác sâu (tối thiểu 0,5m), có độ dốc không quá 20%, có thể trồng trên các vùng đất có pH từ 4,5 - 8,2. Tuy nhiên để cây ổi phát triển tốt cần cải tạo điều chỉnh pH về gần 6-7. Nó có thể chịu được đất bị nhiễm mặn nhẹ. Trong vườn phải thiết kế mương thoát nước. Có thể từ 2 – 3 hàng ổi có 1 mương thoát nước. Xung quanh vườn xẻ mương lớn thoát nước.
Để chăm sóc ổi, trong điều kiện thâm canh cây ổi Lê Đài Loan có thể chọn hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc tưới phun tùy khả năng đầu tư. Tưới phun là phương pháp tưới bằng cách phun nước từ dưới lên tán cây qua hệ thống máy bơm, ống dẫn nước với các vòi phun cố định, tự động xoay được với góc 3600, được đặt cao khỏi mặt đất 0,5-1,0m (dưới dạng phun sương hay phun mù) thường áp dụng tưới cho cây con trong vườn ươm hoặc vòi phun hạt to di động cầm tay dùng để tưới vào những ngày nắng nóng (phun vào 16-18 giờ chiều) để tăng ẩm độ không khí, giảm độ nóng cho quả, cho cây, chống hiện tượng rụng quả do thời tiết khắc nghiệt. Tưới nhỏ giọt là phương pháp tưới hiện đại, thường được áp dụng đối với những vườn cây ăn trái đặc sản có hiệu quả kinh tế cao ở những vùng thiếu nước tưới.
Nhà vườn cũng nên trồng hàng cây chắn gió xung quanh vườn, đặc biệt là hướng gió chính để chặn bớt sức gió, hạn chế thiệt hại do gió, đồng thời giúp ngăn cản sự di chuyển của côn trùng có hại theo gió từ các vườn khác vào. Một số loại cây sử dụng làm cây chắn gió như cây dâm bụt để cao (trồng đan chéo chữ A bằng phương pháp dâm cành). Khoảng cách giữa hàng cây chắn gió với hàng cây ổi trong vườn khoảng 3m.
Về lựa chọn cây giống phải đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn và quy cách như: Giống trồng (thường là cây chiết cành, cũng có thể sử dụng cây ghép) phải từ vườn có nguồn gốc rõ ràng và phải là những giống được công nhận hoặc đã được tuyển chọn và được các cơ quan chuyên môn khuyến cáo sản xuất; Cây giống phải khoẻ và không mang sâu, bệnh nguy hiểm; Cây giống phải trồng trong túi bầu polietylen hoặc các vật liệu làm bầu khác; Cây giống phải giữ nguyên được bộ lá ban đầu hoặc có các đợt lộc mới đã thành thục.
Khoảng cách trồng phụ thuộc vào tính chất của đất, đất giàu dinh dưỡng trồng thưa, ngược lại đất nghèo dinh dưỡng thì trồng dày hơn. Nếu vườn có trồng cây trồng xen thì trồng thưa. Nếu hộ gia đình có khả năng thâm canh cao thì trồng thưa. Khoảng cách trồng của cây Ổi Lê Đài Loan ở miền Đông Nam Bộ thích hợp là 3 m x 4 m, hoặc có thể trồng với mật độ 3 m x 3 m kết hợp với kỹ thuật cắt tỉa, mật độ từ 1000 cây/ha. Về mùa vụ trồng, cây Ổi Lê Đài Loan có thể trồng quanh năm, nhưng tốt nhất là trồng vào đầu mùa mưa, đất đủ ẩm (tháng 5 – 7 dương lịch).
Cây ổi được tỉa cành tạo tán và bao trái
Để dễ chăm sóc và thu hoạch quả, nhất là các vườn trồng ổi chuyên canh thì cần khống chế chiều cao cây. Chiều cao cây 3 - 4 năm tuổi nên khoảng 1,5m; 5 - 6 năm tuổi cao 1,6 - 1,7m và 7 – 8 năm tuổi cao 2m. Đối với cây ổi nên tạo dạng tán hình cầu hay hình nấm để cây nhận được nhiều ánh sáng. Bao quả sau khi đã tỉa quả và phun thuốc ngừa sâu bệnh, lúc này quả non có đường kính độ 2-2,5 cm. Bao quả giúp cho quả bớt cháy nắng và ít bị sâu, ruồi đục quả và một số bệnh trên quả phá hại; bao quả còn làm sản phẩm đẹp và an toàn hơn. Có nhiều loại bao quả khác nhau: (1) bao chuyên dùng để bao quả, có nhiều loại trên thị trường, mới đây có loại bao ở đáy có ghép nylon trong nên có thể nhìn quả bên trong dễ dàng (2) dùng bao nylon màu trắng sữa, cắt vát đáy bao, phía trên đục vài lỗ đường kính độ 2 mm, chống đọng nước và làm thoáng. Mùa nắng để chống cháy nắng nên lót thêm bên trong bao nylon một bao giấy. (3) khi sản xuất chuyên nghiệp thì dùng bao có lưới xốp co dãn ở bên trong và bọc bên ngoài là bao nylon trắng (kích thước bao tùy giống ổi to hay bé thường là 10 x 12 cm). Bao nylon bên ngoài cũng phải đục lỗ ở đáy để tránh đọng nước gây thối quả, phần miệng bao được quấn băng dính kín miệng tới cuống quả. Cần thường xuyên thăm vườn ổi kiểm tra các cành để phát hiện dấu hiệu rệp mềm tấn công.
Công nghệ kỹ thuật trồng và chăm sóc ổi Lê Đài loan trong mô hình áp dụng cho cây ổi Lê Đài Loan được trồng trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương có điều kiện tự nhiên tương tự. Nhà vườn có thể áp dụng để sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Việc áp dụng các biện pháp trong mô hình sẽ nâng cao được năng suất từ 10-20% và tăng chất lượng trái. Do đó, sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn từ 15-20% cho người sản xuất.
Chủ đề Mô hình trồng trọt, với 23 chuyên đề, do các chuyên gia chia sẻ sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về chăm sóc và trồng các giống cây.
Chi tiết truy cập: https://phobienkienthuc.doimoisangtao.vn, đây cũng là địa chỉ giới thiệu các chủ đề phổ biến kiến thức trực tuyến và trực tiếp do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phối hợp với các đối tác tổ chức đồng thời là địa chỉ ghi nhận, tổng hợp các nhu cầu bổ sung kiến thức của cộng đồng về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Thông tin chi tiết liên hệ: 028.3825.8857 – truyenthong@cesti.gov.vn.